Kürtlere Tarihsel ve Siyasal Bir Hatırlatma

Kürtlere Tarihsel ve Siyasal Bir Hatırlatma

Seyyid Abdülkadir, 1851 yılında Hakkâri’nin Şemdinan bölgesinde dünyaya gelmiştir. Babası, Kürt toplumunun önde gelen dini ve siyasi liderlerinden, aynı zamanda Nakşibendi şeyhi olan Şeyh Ubeydullah Nehrî’dir.

Şeyh Ubeydullah, 1880 yılında Osmanlı ve İran yönetimlerine karşı Kürtlerin kendi siyasi iradelerine sahip olmaları için tarihî bir isyan başlatmış, bu hareket modern dönemde Kürtlerin ulusal hak ve özgürlük taleplerini en açık şekilde ortaya koyan ilk büyük ayaklanma olmuştur. Ancak Osmanlı ve İran ordularının ortak baskısıyla bastırılmış, Şeyh Ubeydullah sürgüne gönderilmiştir.

Seyyid Abdülkadir ise babasının bu mirasıyla siyaset sahnesine çıkmış, Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti’nin kurucularından olmuş ve cemiyetin daimi başkanlığını yürütmüştür. Aynı zamanda Kürt Teali Cemiyeti’ni kurmuş ve başkanlığını üstlenmiştir. Osmanlı Devleti’nde Meclis-i Âyan üyeliği gibi önemli resmi görevlerde bulunmuştur.

Osmanlı’nın dağılma sürecinde birçok millet bağımsız devletlerini ilan ederken, Seyyid Abdülkadir, Müslüman Türkler ile Kürtlerin ortak bir devlet çatısı altında birlikte yaşayabilecekleri düşüncesini savunmuştur. Bu nedenle, Kürtlerin bağımsızlık mücadelelerine doğrudan katılmamıştır. Fakat 1925 yılında meydana gelen Şeyh Said İsyanı ile ilişkilendirilerek yargılanmış, İstiklal Mahkemesi tarafından idama mahkûm edilmiş ve 27 Mayıs 1925’te Bitlis’te idam edilmiştir.

Bu tarihsel süreç, Kürtlere önemli bir ders sunmaktadır: Kürt halkı geçmişte olduğu gibi bugün de Türk devletinin sahte vaatleriyle kandırılmamalı, yeniden devletsiz ve korumasız bırakılmamalıdır. Masum olanların suçlu ilan edilip ağır bedeller ödememesi için Kürtler, daha dikkatli, daha uyanık olmalı; mücadelelerini yalnızca bölgesel dengelerle değil, aynı zamanda uluslararası güçlerin desteği ve modern siyasi araçlarla sürdürmelidir.

Kürt halkının hafızasında Seyyid Abdülkadir’in ve Şeyh Ubeydullah’ın mirası, sadece bir tarih değil; geleceğin siyasetinde yol gösterici bir uyarıdır.

Çeto Omerî

Diğer Haberler